Aksaray'ın tarihi, Orta Anadolu'da yerleşik hayata geçen ilk insanların Âşıklı Höyük adını verdikleri köyü kurdukları döneme dayanır. Bu antik yerleşim, tarımın başlangıcına ve hayvanların evcilleştirilmesine tanıklık etmiştir. Ayrıca obsidyen teknolojisiyle dikkat çeker. Âşıklı'da yapılan tıbbi müdahaleler, bölgenin antik çağlarda ne kadar ileri bir medeniyete sahip olduğunu göstermektedir.
Tarihi süreç içerisinde, Aksaray birçok farklı medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Özellikle Roma İmparatorluğu döneminde Hristiyanlık bu bölgede yayılmış, ilk Hristiyanlar Aksaray ve çevresinde sığınaklar kurmuş, kaya kiliseleri ve meskenler inşa etmişlerdir.
Selçuklular'ın hâkimiyeti altındaki Aksaray, İpek Yolu üzerinde stratejik bir durak haline gelmiş ve bu dönemde birçok önemli eser inşa edilmiştir. Özellikle II. Kılıçarslan döneminde şehre kervansaraylar, medreseler ve diğer önemli yapılar kazandırılmıştır.
Aksaray'ın eski adı "Arkhelais"tir ve bu isim Helenistik dönemde Kapadokya Krallığı'na bağlandığında kullanılmıştır. Hitit metinlerinde ise "Nenessa" ya da "Nenossos" olarak geçmektedir. Selçuklular döneminde II. Kılıçarslan tarafından bu isim "Aksaray" olarak değiştirilmiştir. (Haber Merkezi)
