M.S. 300 yılına kadar uzandığı bilinen bu antik yerleşim, Yozgat’ın tarihi ve kültürel mirasını derinleştiren önemli bir keşif olarak ön plana çıkıyor.
ÇEŞKA YER ALTI ŞEHRİ'NİN KEŞFİ VE YAPISI
Çeşka Yer Altı Şehri, üç ayrı giriş kapısıyla ziyaretçilere açılıyor. Kuzey-batı yönündeki giriş kapısı, esrarengiz bir şekilde kapalı durumda. Ancak güneydeki ikinci giriş açık ve keşif yapılmaya uygun. Bu girişten içeriye girildiğinde, ziyaretçileri yıkılmış iki katlı kayalara oyulmuş odalar karşılıyor. Bu odalar, çeşitli galerilere açılan kapılarla birbirine bağlı. Doğu kısmındaki odada, duvara oyulmuş gizemli bir niş bulunurken, batıdaki odada rüzgarın hafif esintisini sağlayan bir havalandırma bacası dikkat çekiyor.
Kuzeydeki üçüncü giriş ise dar bir geçitten geçilerek ulaşılan bir odaya açılıyor. Bu odanın batısında, henüz tam olarak keşfedilmemiş iki ayrı galeri yer alıyor. Şehirdeki en üst seviyede ise kaya mezarları ve taşlara oyulmuş büyük ve küçük anıtlar bulunuyor. Bu anıtlar, Çeşka Yer Altı Şehri'nin tarihsel derinliğini ve kültürel önemini gözler önüne seriyor.
ARKEOLOJİK ÖNEMİ VE KORUMA DURUMU
Çeşka Yer Altı Şehri, Yozgat’ın ve bölgenin arkeolojik mirası açısından büyük bir önem taşıyor. Kayseri Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 807 sayılı karar ile 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilen bu antik yerleşim, tarih kitaplarına ilham verecek nitelikte bir değer taşıyor.
Yozgat’ın Yukarınohutlu Mahallesi’nde yer alan Çeşka Yer Altı Şehri'nin sınırları, 710 ada ve 37 parselde belirlenmiş. 06 Şubat 2015 tarihinde gerçekleştirilen detaylı harita ve koordinat çalışmaları ile bu tarihi alanın sınırları net bir şekilde çizildi. 2018 yılında yapılan temizlik çalışmaları sırasında, tek renkli astarlı Roma seramiği, Bizans izleri ve boyalı Frig seramiği gibi önemli bulgular ortaya çıktı. Bu bulgular, bölgenin geçmişine dair değerli ipuçları sunarak, Çeşka Yer Altı Şehri'nin sadece taşların altında değil, aynı zamanda tarih öncesi kültürlerin zengin bir hazinesine ev sahipliği yaptığını kanıtlıyor.
Çeşka Yer Altı Şehri, Yozgat’ın tarihî zenginliğini ve kültürel mirasını yansıtan nadir ve önemli bir yapıdır. Tarihin derinliklerinde saklı bu hazine, bölgenin arkeolojik hafızasına ışık tutarak, geçmişin sırlarını gün yüzüne çıkarıyor. Çeşka, sadece tarih meraklıları ve araştırmacılar için değil, aynı zamanda tüm insanlık için paha biçilmez bir kültürel miras olarak değerlendirilmektedir.
