Bilal-i Habeşi, 581-641 yılları arasında yaşamış ve İslam peygamberi Hz. Muhammed'in (s.a.v.) sahabesi ve ilk müezzini olarak tanınan önemli bir isimdir.
Habeşistanlı köle bir ailenin çocuğu olarak Mekke'de doğan Bilal, annesi Hamâme ve babası Rebah tarafından yetiştirilmiştir. İslamiyet'i ilk kabul edenlerden biri olan Bilal, bu inancını açıktan ilan eden ilk yedi kişiden biridir.
BİLAL'İN DİRENİŞİ VE ÖZGÜRLÜĞE KAVUŞMASI
Bilal'in İslam'ı kabul etmesi, kölesi olduğu Ümeyye bin Halef tarafından ağır işkencelere maruz kalmasına neden olmuştur. Bu işkencelere rağmen Bilal'in gösterdiği direniş, Mekkeli müşrikler üzerinde derin bir etki bırakmıştır. Ümeyye bin Halef'in yaptığı işkencelerden büyük üzüntü duyan Ebu Bekir, Bilal'i bu işkencelerden kurtarmak için harekete geçmiştir. Ebu Bekir, Ümeyye'ye güçlü ve kuvvetli bir başka köleyi teklif ederek Bilal'i özgürlüğüne kavuşturmuştur.
MEDİNE'YE HİCRET VE İLK EZAN
622 yılındaki hicretle birlikte Bilal, Mekke'den Medine'ye göç etmiştir. Medine'de Müslümanlar, namaz vakitlerini bildirmek için bir yöntem arayışına girmiştir. Abdullah bin Zeyd'in gördüğü bir rüya üzerine Hz. Muhammed, ezanın bugünkü şeklini Bilal'e öğretmiştir. Böylece, Bilal-i Habeşi ilk müezzin olarak namaz vakitlerini duyurmuştur. Bir süre sonra Bilal, sabah ezanına "essalâtü hayrun minen nevm" (namaz uykudan hayırlıdır) ifadesini eklemiş ve Hz. Muhammed tarafından bu ekleme tasvip edilmiştir.
SAVAŞLAR VE SONRAKİ HAYATI
Bilal-i Habeşi, Bedir, Uhud ve Hendek dahil olmak üzere Hz. Muhammed ile birlikte tüm savaşlara katılmıştır. Hz. Muhammed'in vefatından sonra Şam'a yerleşen Bilal, burada hayatının geri kalanını geçirmiştir. Rivayete göre, bir gün gördüğü rüya üzerine Medine'ye dönerek sabah ezanını okumuş ve bu ezan, halkın Hz. Muhammed'i hatırlayarak sokaklara dökülmesine neden olmuştur.
BİLAL'İN VEFATI
Bilal-i Habeşi, 641 yılında Şam'da vefat etmiş ve Ehl-i Beyt mezarı olarak bilinen Şam'daki Babu’s Sağir mezarlığına defnedilmiştir. Bilal'in hayatı, İslam tarihinde önemli bir yere sahip olup, direnişi ve sadakati ile anılmaktadır.
