Akdağmadeni'nin soyu ve kökeni, tarih meraklılarının ilgisini çekmeye devam ediyor. Peki, Akdağmadeni hangi soydan geliyor ve kökeni nedir? İşte detaylar:
AKDAĞMADENİ TARİHİ
19. yüzyılın ortalarında yerleşim yeri olarak kurulan Akdağmadeni, idari yetkiye sahip bir kurşun işletmesi müdürlüğü olarak "Madenciler Nahiyesi" adıyla anılmıştır. 1815 yılına kadar yoğun ormanlık bir bölge olan ilçenin tarihi, bu tarihten önce bilinmemektedir.
Kurşun işletmesinin şimdiki belediye garajının bulunduğu alana kurulmasıyla birlikte Gümüşhane, Trabzon, Arapgir ve Ahıska'dan gelen işçiler bölgeye yerleşmiş ve nüfus hızla artmıştır. Bu gelişmeler sonucunda Akdağmadeni, 1871 yılında ilçe statüsü kazanmıştır.
1923 yılında kasaba 1.250 haneye sahipken, 1924-1927 yılları arasında Rum ve Ermenilerin Yunanistan'a mübadele yoluyla nakledilmesi nüfusta önemli bir azalmaya neden olmuştur. Aynı dönemde Yunanistan'ın Selanik bölgesinden gelen 266 hane Türk, kasabaya yerleştirilmiş ancak bir kısmının başka bölgelere göç etmesi nedeniyle nüfus eksikliği uzun süre telafi edilememiştir.
Bu yıllarda köylerde de mübadele gerçekleşmiş; Romanya, Bulgaristan (1951) ve 1935 yılında Yugoslavya'dan gelen 790 hane köylere yerleştirilmiştir. Ancak bu mübadil ve göçmenlerin üçte ikisi başka kazalara göç etmiştir. Gelen mübadillerin tütün yetiştiricisi olmaları nedeniyle tütün bölgelerine yerleştirilmiş, akrabalarının yanına gitme isteği ise yeniden göç etmelerine sebep olmuştur.
İLÇENİN ADININ KÖKENİ
Yörenin isminin belirlenmesinde sahip olduğu ve işletilmeye açılan yeraltı madenleri büyük rol oynamıştır. Akdağ eteklerinde kurulan çinko-kurşun madeni işletmesi nedeniyle "Maden" kelimesi, zamanla bu yerleşim yerinin ismi haline gelmiştir. Dağın ismine atıfla "Akdağ'dan çıkan maden" anlamına gelen Akdağmadeni adı benimsenmiştir.
1895 ANKARA VİLAYETİ SALNAMESİ'NDE AKDAĞMADENİ
Ankara Vilayeti'ne 58, Yozgat'a 12 saat mesafede olan Akdağmadeni, o dönemde 6 mahalle, 510 hane, bir hükümet konağı, bir cami, dört medrese, bir rüştiye, iki ibtidai mektep, 210 dükkân, 10 kahvehane ve bir hamam ile toplam 145 köyü kapsamaktadır. Kasabada Müslüman, Rum ve Ermeni nüfus bir arada yaşamıştır.
İLÇENİN KURULUŞU VE GELİŞİMİ
Akdağmadeni'nin kuruluşu, civar ilçelere göre daha eskiye dayanmaktadır. İlçe, uzun yıllar Bozok Sancağı adıyla anılan ve Kayseri'yi de içine alan sancağın merkezi olan, şu anki Çepni köyü Karahisar-ı Beyramşah kazasına bağlıydı. 1815 yılına kadar ormanlık olan bölge, 1860 yılında Karahisar-ı Beyramşah kazasına bağlı bir nahiye haline geldi. 1871 yılında ise Akdağmadeni, kaza teşkilatı kurulmasıyla Yozgat'a bağlandı.
