Orman yangınlarına karışı alınması gereken tedbirler konusunda Valilik tarafından yapılan uyarıda, acil durumlar için 112 ve 177 numaralarının aranması gerektiği hatırlatıldı.
Konu ile ilgili yapılan açıklamada, “Orman Yangınlarına karşı tedbirli ve dikkatli olalım. Acil Durumlar için 112-177. Her şey senin elinde yangını önle” denildi.
ORMAN YANGINLARI
Ege Orman Vakfı tarafından konu ile ilgili yapılan bilgilendirmede, yangınların yüzde 99’unun insanların dikkatsizliği ve ihmali sonucu veya kasten çıkarılmakta olduğu, sadece yüzde 1’i yıldırımdan çıkmakta olduğu belirtildi.
Vakıf tarafından dikkatsizlik ve ihmal sonucu çıkan yangınların bilinen örnekleri şu şekilde verildi: “Ormana sönmemiş sigara kibrit atılması. Anız yakılması zeytin altındaki otların yakılması gibi tarım alanlarında istenmeyen otların yakılarak temizlenmesi sırasında. Çocukların ormanda ateşle oynamaları. Orman içinde ve kenarında çöplerin yakılarak imha edilmesi sırasında. Arı kovanlarının tütsülenmesinde kullanılan ateşin ormana söndürülmeden atılması. Piknik amacıyla, yemek pişirmek su ısıtmak amacıyla yakılan ve terk edilen ateşlerden. PVC boruların ateş yakılarak ısıtılması sırasında. Ateşli silah tatbikatları sırasında, havai fişeklerin ormana düşmesiyle. Elektrik tellerinin kopmasıyla, bakımsız trafoların çıkardığı kıvılcımlardan. Yol ve benzeri inşaatlarda patlayıcı maddeleri ateşleyecek fitilin otları tutuşturmasıyla. Kireç ve kömür ocaklarının yakılması sırasında. Trafik kazalarında yanan araçlardan.”
Kasıtlı çıkarılan yangınlara ise: “Terör amacıyla ormanların yakılması, yerleşim yeri, tarla otlak kazanmak gayesiyle, orman idaresine kızgınlık, ormanda yapılan kanunsuz işleri ört bas etmek, başka tarla sahibini zor durumda bırakmak, yabani hayvanları uzaklaştırmak, iş temin etmek amacıyla (üretim, ağaçlandırma) ve yol yaptırmak amacıyla” şeklinde aktarıldı.
ORMAN YANGINLARININ DAVRANIŞI
Orman yangınlarının davranışı ile ilgili ise Vakıf tarafından şu bilgiler verildi: “Yangın niçin hızlı yanar? Niçin yavaşlar? Zaman zaman niçin çok kuvvetli yanar? Niçin bir istikamette hızlı giderde başka yönde yavaş ilerler? Kısaca yangının bu hareketlerinin tümüne yangının davranışı diyoruz. Yangının davranışına etki yapan nedenleri bilmemiz gereklidir. Bunlardan önemlileri şunlardır:
Yanıcı Maddeler: Yangınların etkili olduğu Akdeniz iklim kuşağında hakim bitki örtüsü çam ağaçları ve maki florasıdır. Bunların yapraklarında eteri yağları vardır. Bu nedenle hızlı yanarlar. Ormanda yerde kuru bitki artıkları, kuru otlar, fidanlar ve çalılar göze çarpar. Daha sonra boylu ağaçlar vardır. Toprağın üstündeki yakıtlar hızlı, toprağın altındaki humus ve kökler yavaş yanar. Ayrıca çürümüş ve çürümekte olan ağaçlar dikili vaziyette veya yere düşmüş parçalanmış halde rastlanır. İşte yanıcı maddelerin devamlılığı miktarı, karışımı cinsi yangının seyrini etkiler.
Hava Şartları: Rüzgar, rutubet, hava ısısı yangını ve yangında çalışanları etkiler. Rüzgar arttıkça yangın şiddetlenir. Rutubet azaldıkça hızlı yayılma olur. Güneş yakıtları önceden ısıtır ve yangına hazırlar. Yangın gece yavaşlar.
Arazi Yapısı: Yükseklik, bakı, arazinin meyli ve genel arazi şekilleri çok önemlidir. Vadide başlayan yangın yamaca ulaştığında doğal hava akımı baca tesisini yapar ve yangını hızla zirveye doğru çıkarır. Sırta geldiğinde aksi yönden gelen hava akımından dolayı yavaşlar, bazen ayağınızla bassanız söner.
İnsan Unsuru: Orman yangınlarının geç görülmesi, geç ulaşılması söndürmede çalışanların eğitim seviyeleri kondisyonları, kullanılacak teçhizatın yeterli olup olmadığı yangınların seyrini etkiler.
Örtü Yangını: Normal boylu ağaçların hakim olduğu ormanda yangın örtü yangını şeklinde başlar. Önce toprağın üstündeki kuru bitki atıkları, otlar, fidanlar hızlı şekilde humus tabakası ve kökler yavaş yanar. Yangının bu şekline örtü yangını diyoruz.
Tepe Yangını: Örtü yangını devam ederken boylu çalı ve fidanlara, enkazlara rastlayınca enerji artar ve ağaçların dalları ısınarak zamanla ağaçların tepe taçları da tutuşur ve söndürülmesi güç tepe yangınına dönüşür.
Yangın Amiri: Yangını çıkışından kontrol altına alınıp tamamen söndürülünceye kadar yangını yöneten orman idaresi görevlisidir. Yangınların tek kişi tarafın dan yönetilmesi genel prensiptir. Yangın amiri yangın sahasına geldiğinde yangının o andaki kenarlarını görür, arazi şekli, hava şartlarını ve elindeki insan ve teçhizata göre yangını ilerleyen zamanlarda kenarlarının nerelere ulaşacağını belleğindeki bilgisayarda çizerek çalışanların can güvenliğini ön planda tutarak yangına müdahale h, atlarının nerelerden yapılacağını kararlaştırır, gerekirse yenin insan gücü ve teçhizat araç gereç yardımı talebinde bulunur. Yangın içi ve yangın dışı haberleşmeyi sağlar. Yangın çok çetin bir düşmandır. Bütün hataları keşfetmesini bilir, yapılan en küçük hatayı çok pahalı ödetir.”
ORMAN YANGINLARI NASIL SÖNDÜRÜLÜYOR
Vakıf tarafından orman yangınlarının nasıl söndürüleceği ile ilgili ise şu açıklaya yer verildi: “Orman yangınlarını söndürme prensipleri diye yangın söndürme prensiplerinden farklı değildir. Oksijensiz bırakma ısıyı düşürme, yanıcı maddeyi ayırma metotlarının tamamı uygulanır.
Su Kullanılması: Yangının kenarı da ona paralel olarak arazözle, helikopterle, uçakla, uygulama yapılır. En etkin şekilde olumlu sonuç verir.
Toprak Kullanılması: Kazma ile toprak çıkarılarak kürekle alevlerin dibine ince tabaka yapacak şekilde seri halde atılır.
Yeşil Dal Demeti Kullanılması: Örtü yangınında yangının kenarından yangının içine doğru vurarak, süpürerek uygulanır.
Yangın Şeridi Açılması: Yanmakta olan saha ile yanmamış saha arasında yaygın kenarına paralel olarak 30-60 santimetre genişliğinde yanıcı maddelerden humus tabaka ve köklerin kazındığı toprağın meydana çıkarıldığı bir şerit tesis ederek yangını hapsetmek prensibine dayanır. Bunun için kesici el araçları (motorlu testere, tahra) kazıyıcı el araçları (tırmık, çapa, kazma, kürek) kullanılır. Yangının genişlemesi halinde bu işlem imkan olan yerde dozerle yapılır. Yangın uçak ve arazözden atılan su ile söndürülse bile yangını kuşatan bu şerit muhakkak açılması gerekir. Yangın kontrol altına alındıktan sonra yangının içindeki tüm ateşler söndürülür, aceleyle açılan şeritler usulüne uygun hale getirilir. Yangının bu safhasına soğutma safhası diyoruz. Daha sonra yangın mahallinde nöbetçi ekipler bırakılarak yangın sahası bir süre gözetim halinde tutulur.”
