Yer elması, Kudüs Enginarı olarak da bilinen bir kök sebzedir. Enginar olarak isimlendirilse de enginar türü değil ayçiçeği ailesindendir.
Yer elması, içeriğinde bulunan zengin vitamin ve minerallerle dikkat çeker. Enginara ve turpa benzer bir tat profiline sahip olan bu sebzenin, patatese benzeyen bir şekli vardır. Tansiyon ve şeker hastalarının rahatça tüketebileceği bir özellik taşıyan yer elması, nişasta içermemesiyle de öne çıkar. Bu özel özellikleriyle yer elması, sağlıklı bir beslenme tercihi olarak önemli bir seçenek sunmaktadır.
YER ELMASI NEDİR?
Yer elması üzerinde yumrular bulunan, bir kök sebzedir. Ay çiçeğigiller ailesinden gelir. Yer elmasının bilinen yumrulu yapısı, toprak altında yetişen kısmıdır. Fakat yer elması bitkisinin tamamına bakıldığında, toprağın üzerinde yaklaşık 1-2 metre boyunca uzayan ve sarıçiçekler açan bir bitki olduğu görülür. Bu bitki ve bitkinin üzerindeki çiçekler gerçekten birer ay çiçeğine benzer.
Kuzey Amerika ve Kanada’da yetiştirilmeye başlanan yer elması, Batı Avrupa ve Akdeniz bölgesinde rahatlıkla yetiştirilir. Yer elması çeşitleri arasında en çok bilineni, Türkiye’de ve Avrupa’da yetiştirilen çeşididir. Bunun dışında dünyada 200 civarında yer elması çeşidi olduğu bilinir.
YER ELMASI FAYDALARI NELERDİR?
Yer elması; B, C ve D vitaminleri, biotin gibi içerikler ile önemli bir besin maddesidir. Beslenmeye eklenerek kolesterol, kalp sağlığı üzerine faydaları için tercih edilebilir. Yer elmasının bazı faydaları şu şekilde sıralanabilir:
İçerisindeki yüksek miktardaki inülin sayesinde bağırsaklardaki faydalı bakterilerin çoğalmasına yardımcı olan prebiyotik etki gösterir. Bu sayede karın ağrısı, hazımsızlık, gaz şikayeti gibi sindirim sistemi sorunları üzerine etkilidir.
Lifli yapısıyla mide içerisinde şişer ve doyurucu özelliktedir. Bu nedenle obezite sorunu yaşayan hastalarda kilo verimini ve iştah kontrolünü sağlamaya yardımcı olabilir.
Demir alımı azaldığında vücuttaki kaslar elastikiyetini kaybedebilir. Yer elması demir açısından zengindir ve demir kaynağı olarak tercih edilebilir. Bunun yanında sinirler arasındaki bağlantıyı sağlamak için gerekli asetilkolin üretiminde görevli tiamin açısından da zengindir.
İnülin içeriği sayesinde yüksek kan şekerinin düşürülmesine yardımcı olabilir. İnülin diğer karbonhidrat türevleri gibi parçalanarak glikoz oluşturmaz ve bu sebeple kan şekerinin yükselmesine neden olmaz.
Sahip olduğu potasyum sayesinde yüksek sodyum değerlerinin olumsuz etkilerini azaltarak kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur.
Yüksek lif içeriğiyle yüksek kolesterol ve trigliserit değerlerinin düşürülmesine yardımcı olabilir.
Barındırdığı vitamin ve mineraller sayesinde enerji verici etki sağlar. Halsizlik, kırgınlık gibi durumlarda kullanımı tercih edilebilir.
Diğer kök sebzelerine oranla daha yüksek miktarda protein bulundurur. Bu sayede vegan ve vejeteryan beslenme düzeni tercih eden kişiler için amino asit kaynağı olarak kullanılabilir.
Yüksek lif ve potasyum içeriği sayesinde kalp hastalıklarını oluşum mekanizmalarını engelleyebilir. Kalp sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilir.
YER ELMASI ZARARLARI NELERDİR?
Yer elması zararları araştırıldığı zaman içinde nişasta ve hiçbir zararlı madde bulunmamıştır.
Her şeyde olduğu gibi aşırı tüketim sonucu ishale veya gaz problemine sebep olabilir.
Hassas bağırsak problemi olanlara tavsiye edilmemektedir.
Çiğ yer elması ilk kez tüketildiği zaman tüketen kişide gastrointestinal sistem aktivitesinde problem yaşanabilir.
Alerjisi olan kişilere tavsiye edilmez.
YER ELMASI ÇİÇEĞİ NEYE İYİ GELİR?
Parlak sarı renkte çiçeklere sahip olan yer elması, bu çiçekler üzerinden de kullanım kapsamında oldukça faydalıdır. Özellikle hem vücut direncini hem de cinsel gücü artırma konusunda oldukça etkilidir. İçermiş olduğu besin değerleri sayesinde kan basıncını dengeler. Anne sütünü artırma konusunda da oldukça etkilidir.
Göğsü yumuşatır ve öksürüğün giderilmesine olanak tanır. Böylece birçok farklı hastalığın daha kolay ve büyümeden atlatılmasına imkan verir. Diğer yandan böbreklerin düzenli bir şekilde çalışması için de oldukça faydalıdır. Cildi güzelleştirir ve daha pürüzsüz, genç ve taze bir görünüm sağlar. Bu gibi özellikleri ile beraber yer elmasının çiçeği, farklı yöntemler üzerinden hazırlanmak suretiyle kullanılabilir.
YER ELMASI NASIL KULLANILIR?
Yer elması birçok farklı şekilde ve amaç altında kullanılabilmektedir. Özellikle kökü haşlanmak suretiyle yemeği yapılır ve yenir. Suyunu kullanmak suretiyle saçları yıkamak saç diplerini daha güçlü hale gelmesine olanak verir. Lapa halinde vücudun şişkin kısımlarında kullanılabilir. Aynı zamanda toz halinde ya da çiçekleri üzerinden de farklı yöntemler eşliğinde hazırlanmak suretiyle değerlendirmek mümkün.
