Milyonlarca borçlu vatandaşı ilgilendiren munzam zararlarını talep etme hakkında kritik bilgiler verildi.
Avukat Mehmet Demirayak, son yıllarda sıkça gündeme gelen ve kafa karışıklığına sebep olan munzam zarar tazminatı hakkında açıklamalarda bulundu. Demirayak, alacaklıların, faizle karşılanamayan munzam zararlarını talep etme hakkına sahip olduklarını belirtti.
Ankara Barosu mensubu Avukat Mehmet Demirayak, munzam zarar tazminatının, alacaklının faizle karşılanamayan zararlarını talep etme hakkını ifade ettiğini söyledi.
Para borçlarında enflasyonun yüksek olduğu ve temerrüt faizinin düşük kaldığı durumlarda alacaklıların munzam zarara uğrayabileceğini belirtti. Demirayak, yargı kararlarına göre munzam zararın, borçlu zamanında borcunu ödemiş olsaydı alacaklının malvarlığının hangi durumda olacağı ile temerrüt sonucunda ortaya çıkan durum arasındaki fark olarak tanımlandığını açıkladı.
Türk Borçlar Kanunu’nun 122. maddesi, alacaklının temerrüt faizini aşan bir zarara uğraması durumunda, borçlunun bu zararı gidermekle yükümlü olduğunu düzenler. Demirayak, kanuna göre alacaklının, borçlunun temerrüde düşmekte kusurlu olduğunu ispatlamak zorunda olmadığını, ancak borçlunun temerrüde düşmede kusursuz olduğunu kanıtlaması gerektiğini belirtti.
Yargıtay’ın uzun yıllar boyunca, alacaklının zarara uğradığını somut bir şekilde ispatlaması gerektiği yönündeki katı tutumundan, Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvurular üzerine verdiği kararlar sonrası esnediğini vurgulayan Demirayak, son dönemde soyut ispatın yeterli görüldüğünü ifade etti.
Anayasa Mahkemesi, enflasyon ve döviz kuru gibi faktörlerin sabit yasal ve temerrüt faiz oranlarının çok üzerinde gerçekleştiğini belirterek, bu durumun borçlunun yararına, alacaklının ise zararına olduğunu ifade etti. Mahkeme, mülkiyet hakkı kapsamında alacağın geç ödenmesi durumunda alacaklının zarara uğradığını ve bu durumun haksızlık teşkil ettiğini belirtti.
Yargıtay da son yıllarda, munzam zarar davalarında alacaklının zararını ispatlaması konusundaki sıkı kurallarını esnetti. Demirayak, Yargıtay’ın enflasyonist ortamda bireyin parasının değerini korumak için çaba göstermesinin normal kabul edilmesi gerektiğini vurguladığını belirtti.
Demirayak, munzam zararın, haksız fiilden kaynaklanan alacaklar ve kanundan veya sözleşmeden doğan alacak kalemlerinde talep edilebileceğini açıkladı. Kasko, hırsızlık, yangın ve DASK poliçelerinden doğan tazminat alacakları, trafik ve iş kazalarından kaynaklanan alacaklar gibi durumlar bunlara örnek olarak verilebilir.
Demirayak, munzam zararın, borçlunun temerrüde düştüğü tarihten, alacaklının yargılamanın sonunda alacağına ulaştığı tarihe kadar olan zaman dilimi dikkate alınarak hesaplandığını belirtti. Yüksek enflasyon dönemlerinde, alacaklının alacağını zamanında tahsil edememesi durumunda oluşan farkın munzam zarar olarak talep edilebileceğini söyledi.
Pandemi sonrası artan enflasyon ve düşük yasal faiz oranları nedeniyle, alacaklıların ciddi hak kayıplarına uğradığını belirten Demirayak, toplumun munzam zarar talep etme konusunda bilinçlenmesi gerektiğini belirtti.
