Akdağmadeni ormanlarından toplanarak hazırlanan yaz aylarında dondurmaya lezzet veren salepler, kışın da Yozgatlı vatandaşların içini ısıtıyor. Kış aylarında bronşit ve mide hazımsızlıklarını ortadan kaldıran salep, iştah açarak zihni de güçlendiriyor. Salep vücut ısısını da artırarak, soğuktan korunmada büyük rol oynuyor.
Salebin elde edildiği ormanlar, Türkiye'nin doğal zenginliklerinden biri olma özelliği taşır. Akdağmadeni ormanları, Türkiye’nin salep üretim merkezlerinden biri olarak bilinir ve bu bölgelerde yetişen salepler, ülkenin en kaliteli örnekleri arasında sayılır.
EN KALİTELİ SALEPLER ARASINDA
İç Anadolu Bölgesi'nin en büyük ormanını içinde barındıran Akdağmadeni ilçesi bitki örtüsü olarak da oldukça canlıdır. Orman içerisinde birçok tespit edilen ve bu zaman kadar hala bilimsel çalışmalarla kanıtlanmamış bitkiler ormanların ne kadar zengin olduğunu göstermektedir.
Akdağmadeni ormanlarında bol miktarda salep bulunmaktadır ve Türkiye’nin en kaliteli salepleri arasında yer almaktadır.
SALEP NERELERDE KULLANIRLIR ?
Salep sıcak su veya sıcak süte katılarak içilir. En önemlisi de dondurma yapımında kullanılır. Sıcak sütle içilmesi daha güzel ve tatlı olur.
SALEP'İN FAYDALARI
Salep sadece tatlı bir içecek olmadığı, sağlığa çok faydalı olduğu bilimsel olarak da kanıtlanmıştır. En önemli faydaları ; vücudu zinde tutar. Zihni açar, mideye ve bağırsaklara çok yararları vardır. Öksürük, bronşit ve balgam sökmek içinde faydalıdır. Salebin başlıca faydaları şu şekilde;
Tok tutar: Salep evde hazırlandığında kilo vermeye katkı sağlar ve ara öğün şeklinde kolaylıkla tüketilir. Hazırlanışında kullanılmakta olan süt sayesinde kalsiyum ve protein alınır. Bilhassa kalsiyumun kilo vermedeki etkisi oldukça fazladır. Diyet uygularken kolay acıkma engellenebilir. Bunun ile birlikte hazır salebin içerisindeki şeker oranı yoğun olduğu için dikkatli olunmalı ve diyet yapan kişiler saleplerini kendileri hazırlamalıdır.
Kan şekerini dengede tutar: İçeriğinde bulunan glukomannan sayesinde mide boşalma zamanını erteler. Kan şekerinin oldukça ağır yükselip düşmesini sağlar. Üst kısmına ilave edilen tarçın da kan şekerini dengeler.
Kalbin korunmasına yardımcı olur: Glukomannan bağırsaklar içerisinde kolesterol ve safra asitlerini bağlayıp kan kolesterol düzeyinin düşmesine katkı sağlar. Böylelikle kalp damar rahatsızlıklarına karşı korur.
Tokluk hissi sağlar: Glukomannan, sütle birleştiği zaman şişer. Bu durum salebin tüketilmesinden sonra tokluk hissinin meydana gelmesinde katkı sağlar. Tarçın ile beraber tüketilen bu içecek yine kan şekerini dengelediği için açlık durumuna engel olur.
Süt içme nedeni: Süt ve yoğurdu yeteri kadar tüketmeyenler, salep ile süt tüketmiş olurlar. Burada asıl amaçlanan, süt tüketmeyi çoğaltmaksa hazır salep değil, evde süt ile yapılan salep tüketilmelidir.
Kabızlığa engel olur: Salepteki müsilaj su ile şişer ve dışkı hacmini yükselterek kabızlığa engel olur. Fakat bu durumdan yararlanmak salep tüketildiği gün yeteri kadar su içilmelidir.
SALEBİN BESİN DEĞERİ NEDİR?
Salep besin değeri açısından oldukça önemli bir içecektir. Kışın içleri ısıtan salep, sahip olduğu vitamin ve mineral oranlarıyla da sağlığa katkı sağlar.
Yapısında A ve C vitaminleri bulunan salep, ideal miktarda protein de içermektedir. Sodyum, potasyum ve kalsiyum gibi vücut için önemli mineral çeşitleri de salepte bulunmaktadır.
MARKALAŞTIRILMA ÇALIŞMALARI
Akdağmadeni Belediyesi öncülüğünde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Oran Kalkınma Ajansı ve Erciyes Üniversitesi işbirliği ile birlikte yapılan projeyle Akdağmadeni salebinin markalaştırılması için çalışmalar yapıldı. Çalışmalar neticesinde ilçenin doğal olarak ormanlık alanlarda yetişen, Türkiye’nin en kaliteli salebinin tescili 2021 yılında tamamlandı.
Yozgat’ın önemli değerlerinden, Akdağmadeni ormanlarında doğal olarak yetişen salep, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından menşe adı türünde Coğrafi İşaret Tescil Belgesi aldı.
Akdağmadeni’nde yetişen salep türlerinin, katma değeri yüksek ve içinde bulunan mineraller bakımından Türkiye’de bulunan salep türleri arasında en zengin olan tür olduğu söyleniyor.
