Yozgat ilinin kaç yıldır var olduğunu merak ettiniz mi? Yozgat’ın kaç yıllık bir geçmişe sahip olduğunu sizler için araştırdık. Detaylar haberimizde…
YOZGAT'IN BEŞ BİN YILLIK TARİHİ: HİTİTLERDEN GÜNÜMÜZE YOLCULUK
Yozgat, beş bin yıllık köklü geçmişiyle dikkat çekiyor. İlk olarak Hititler tarafından kurulan bu tarihi kent, Osmanlı döneminde Bozok Sancağı olarak anılmıştır. İl merkezinin tarihi ise MS 16. yüzyıla dayanır. 1560'larda Bozok adıyla bilinen bölge, adını buraya yerleşen Bozok Türkmenleri'nden almıştır. 1927 yılında ise Yozgat ismi, TBMM kararıyla resmiyet kazanmıştır.
Yozgat ve çevresi, tarih öncesi dönemlerden itibaren önemli bir yerleşim merkezi olmuştur. Kalkolitik dönemden itibaren yapılan araştırmalar, bölgedeki yerleşimlerin varlığını ortaya koymaktadır. Özellikle Alişar ve Kaletepe Höyük gibi merkezler, Yozgat'ın arkeolojik zenginliğini gözler önüne seriyor.
Tarih boyunca Yozgat, Hititler, Frigler, Medler, Persler, Romalılar ve Bizanslılar gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait eserler de bugün Yozgat'ın tarihi mirasının bir parçası olarak varlığını sürdürmektedir. Yozgat'ın bu derin tarihine tanıklık eden yapılar arasında Çapanoğlu Cami, Çandır Kümbeti ve Saraykent Çinçinli Sultan Hanı gibi eserler yer alır.
Yozgat’ın genel bir kronolojisi verilecek olursa:
- Kalkolitik Dönem: Taş ve Maden Çağı. M.Ö. 5500 - 3000 yılları arası. Bu dönem 3'e ayrılır.
a- Erken Kalkolitik: M.Ö. 5500 - 4500
b- Orta Kalkolitik: (M.Ö. 4500 – 4000) Yozgat yöresinde Orta Kalkolitik sonlarına doğru kalıntılar ve yerleşim izlerine rastlanmaya başlanmıştır. Bu dönem merkezleri Alişar (Sorgun) ve Kaletepe Höyük’tür. (Aydıncık)
c- Geç Kalkolitik: (M.Ö. 4000 – 3500) Bu dönem merkezleri Alişar ve Kaletepe Höyük'tür.
- Tunç Devri: (M.Ö. 3000 – 1200) Bu dönem merkezleri Alişar, Çengeltepe, Mercimektepe Höyük'tür.
- Hitit Devri: (M.Ö. 1800 – 1200) Bu dönem merkezleri Alişar, Mercimektepe - Hitit beylikler dönemi (M.Ö. 1200 - 1100).
- Frig Devri: (M.Ö. 750 – 680) Bu dönemde Alişar yöresinde Frig yerleşimleri olmuş, son buluntulara göre Kerkenez Dağı’nda (Sorgun) ortaya çıkarılan Frigce yazıtlardan burada da bir Frig kenti kurulduğu anlaşılmıştır.
- Med Devri: M.Ö. 700' lerde Alişar'da ve Kerkenez Dağı’nda izleri görülür.
- Pers Devri: Anadolu'da M.Ö. 540 - 333 yılları arasında hâkimiyetleri vardır. Merkez olarak şu ana kadar Alişar verilebilir.
- Helenistik Dönem: (M.Ö. 330 – 30) Bu dönemin başlarında Alişar’da Büyük İskender devri izleri görülür.
- Galat Çağı: (M.Ö. 280 – 25) Galatlar M.Ö. 3. yüzyılda Orta Anadolu'ya göç etmişler ve bunların Trokmi kolu, Hitit kaynaklarında Taviniya olarak geçen (Büyüknefes Köyü) bölgeye yerleşmişler ve Tavion isimli şehri kurmuşlardır. Tavion bir ticaret merkezi olarak gelişmiştir. Bundan başka Alişar'da da Galat istilası izleri görülür.
- Roma Devri: Anadolu için Roma çağı M.Ö. 30 - M.S. 395 bu çağda Yozgat’ta birçok yerde Roma izleri görülür. (Tavion, Alişar, Tarbosthane (Sarıkaya), Yerköy)
- Bizans Dönemi: M.S. 395 - 1071 yılları arası. Şimdiye kadar Yozgat’ta Bizans izlerinin görüldüğü merkezler şunlardır: Alişar, Tavion, Çeşka, Sarıkaya ve Kazankaya Kanyonu, Yenifakılı, Özler.
- Selçuklu ve Osmanlı Devirlerine ait birçok eser de Yozgat ve ilçelerinde yer bulunmaktadır: Çandır Kümbeti, Çayıralan Çerkezbey Türbesi, Saraykent Çinçinli Sultan Hanı, Behramşah Kalesi, Çekereksu Hanı ve Köprüsü, Çapanoğlu Cami vb. (Yozgat İli, Akdağmadeni İlçesi Muşali Kalesi)
