Orman yangınlarının yüzde 90’ının insan kaynaklı olduğunun unutmaması gerektiğinin altını çizen Yozgat Valiliği, sosyal medya üzerinden vatandaşları bilgilendirdi.
Valilik tarafından sosyal medya üzerinde yapılan açıklamada, “Lütfen çöp ve özellikle sigara izmaritlerini ormanlık alanlara atmayalım. Hassas bölgelerde kamp ve piknik ateşi yakmayalım. Tarla ve arazi temizliklerinde ateş kullanmayalım” ifadeleri kullanıldı.
ORMAN YANGINLARININ SEBEPLERİ
Orman yangını, doğal ve insan kaynaklı olmak üzere iki ana sebepten kaynaklanır. Doğal nedenler arasında yıldırımlar, uzun süreli kuraklık ve sıcak rüzgarlar bulunur. Ancak, vatandaşların bilinçsizce ve bazen de kasıtlı olarak doğaya verdiği zararlar, bu yangınların başlıca nedenlerindendir. Örneğin, tarım alanlarını genişletmek amacıyla ormanların kasıtlı olarak yakılması, arazi kullanım değişiklikleri, elektrik hatlarının yanlış yerleştirilmesi ve orman makinelerinin kullanımı sırasında çıkan kıvılcımlar yangın riskini artırır.
Ormanda çalışırken kullanılan makinelerin düzenli olarak bakımının yapılması, elektrik hatlarının güzergahlarının doğru bir şekilde planlanması ve ormanlık bölgelere yakın yerlerde yerleşim planının kurulmaması orman yangını vakalarını büyük ölçüde engelleyebilir.
DOĞADA SORUMLULUK
Doğada vakit geçirirken her kesin çevre için alacağı tedbirler büyük öneme sahiptir. Kamp veya piknikte kullanılan ateşin tamamen söndüğünden emin olmak, rüzgarın etkisiyle kıvılcımların yangına dönüşmesini engeller. Sigara izmaritlerini rastgele yere atmamak ormanlık alanlarda yangın riskini önemli ölçüde azaltır. Aynı şekilde, cam şişe ya da parçalarını etrafa bırakmamak, güneş ışığının cam parçalarından yansımasıyla oluşabilecek yangınları önlemede kritik bir öneme sahiptir. Bu basit davranışlar orman yangınlarını engellemede küçük ama etkili adımlardır.
ORMANLIK BÖLGELERDE MALZEME VE EKİPMAN SEÇİMİ
Yangına Dayanıklı Ekipman: Kamp malzemeleri alırken yangına dayanıklı ürünleri tercih etmelisiniz. Ürün etiketlerinde 'yangına dayanıklı' veya 'alev geciktirici' gibi ibareleri aramalısınız. Bu tür ekipmanlar, olası bir kıvılcımla temas ettiğinde alev almayı geciktirir veya tamamen engeller.
Kimyasal Madde Kullanımı: Yanıcı özellikteki sivrisinek kovucular gibi spreylerden uzak durmalı, kullanıyorsanız da açık ateşten uzak tutulmalı.
Pil Güvenliği: Kullandığınız piller, yanlış kullanıldığında yangına sebep olabilir. Bu nedenle doğru pil tipi seçmelidir.
ORMAN YANGINLARI ÖNCESİNDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Vatandaşların dikkat etmesi gerekenler: Orman yangınlarının önlenmesi için vatandaşların alması gereken tedbirler büyük önem taşıyor. Ormanlık alanlarda ve orman sınırlarına yakın bölgelerde ateş yakmak veya mangal yapmak yasak. Piknik sadece izin verilen alanlarda yapılmalı, ormanlara çöp, plastik, cam şişe ve cam parçaları atılmamalı. Sigara içmek de yasak olup, sigara izmaritleri orman kenarındaki karayollarına atılmamalıdır. Anız yakımı gibi toprak bozulumuna neden olan uygulamalardan kaçınılmalı; bu tür davranışlar yetkililere bildirilmelidir. Bahçe ve tarlalardan çıkan budama atıkları da yakılmamalıdır. Düğün ve diğer organizasyonlarda havai fişek veya dilek balonu gibi yanıcı maddeler kullanılmamalıdır. Araçlar kuru otların olduğu yerlerde park edilmemeli, enerji nakil hatlarına zarar verebilecek davranışlardan kaçınılmalıdır. Yangın riski durumunda Acil Çağrı Hattı 112 veya Orman Yangını İhbar Hattı 177 aranarak ihbarda bulunulmalıdır.
Yetkililerin alması gereken önlemler: Yangın riski yüksek dönemlerde ormanlara girişler yasaklanmalı ve bu dönemlerde denetim ekiplerinin sayısı artırılmalıdır. Enerji nakil hatlarında yangın riskini azaltmak için kablo ayırıcı kelepçeler bulundurulmalıdır. Orman Genel Müdürlüğü, hava ve kara araçları ile ilk müdahale ekiplerinin sayısını artırmalıdır. Yangın tatbikatları düzenlenerek uygulama eksiklikleri gözden geçirilmelidir. Yangına hassas bölgelerde orman bakımları aksatılmadan yapılmalı ve yangın riski yüksek bölgelerde organik madde azaltma çalışmaları gerçekleştirilmelidir. Yeni rekreasyon alanları belirlenmeli ve bu alanlar ücretsiz olarak vatandaşların kullanımına sunulmalıdır. Ayrıca, orman ve ziraat alanları arasına tampon bölgeler oluşturulmalı, yangın havuzlarının sayısı artırılmalıdır. Yangın tahliye planları hazırlanmalı ve orman içi köylerde yangın eğitimleri verilmelidir.
Politika düzeyinde alınması gereken önlemler: Orman yangınlarıyla mücadelede gerekli bütçenin ayrılması, yerel personel gereksinimlerinin karşılanması gerekmektedir. AFAD, Orman Genel Müdürlüğü, belediyeler ve diğer kurumların iş birliğini güçlendiren yangın yönetim planları hazırlanmalıdır. İklim değişikliği senaryoları göz önüne alınarak büyük orman yangınlarına karşı eylem planları oluşturulmalıdır. Ayrıca, orman içinden geçen enerji nakil hatlarının standartları gözden geçirilmeli ve sert yapraklı ağaç türleriyle tampon bölgeler oluşturulmalıdır.
Medya ve kurumların alması gereken önlemler: Medya organları, yangın sezonunda hava durumu ile birlikte yangın riski konusunda uyarılar yapmalıdır. Enerji nakil ve dağıtım şirketleri, orman içinden geçen hatların standartlara uygun olmasını sağlamalı, trafo bakım ve temizliklerini düzenli olarak yapmalıdır. Millî Eğitim Bakanlığı, okullarda orman yangınları konusunda eğitimler artırmalıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı ise camilerde yangın öncesi bilgilendirme ve uyarılarda bulunmalıdır.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TEDBİRLER
Orman yangınlarına karşı alınan tedbirler sadece anlık koruma sağlamakla kalmamalı, aynı zamanda sürdürülebilirlik ilkesine dayanmalıdır. Sürdürülebilirlik, doğanın korunmasında uzun vadeli bir vizyon gerektirir. Ormanların yakınında ya da içerisinde doğru atık yönetimi, özellikle geri dönüşümün teşviki, bu vizyonun kritik bir parçasıdır. Örneğin, cam ve plastik gibi malzemeler doğaya bırakılmamalı ve geri dönüşüme kazandırılmalıdır. Bununla birlikte, sürdürülebilirlik bilincinin toplumda yayılması için bilgi paylaşımı da hayati öneme sahiptir. Bireylerin, topluluklar ve organizasyonlar arasında yangın önleme yöntemleri hakkında bilgi paylaşımı, toplumsal bir çevre bilincinin oluşmasına yardımcı olur.
