Yozgat’ta 1915 yılında yaşanan olaylar vatandaşlar tarafından merak ediliyor. 1915 yılında Yozgat’ın Boğazlıyan ilçesinde Ermeniler tarafından yapılanları sizler için araştırdık. Detaylar haberimizde…
Yozgat Valiliği’nden alınan bilgilere göre, Yozgat’ta 1915 yılında yaşanan olaylar, Osmanlı İmparatorluğu'nun zorunlu tehcir kararıyla birlikte Boğazlıyan’da önemli bir boyuta ulaştı. Yozgat’ta faaliyet gösteren Ermeniler, 1886’da kurulan Hınçak Komitesi’nin direktifleri doğrultusunda hareket ediyorlardı. En yoğun faaliyet gösterdikleri bölge ise Boğazlıyan Kazasıydı.
Hınçak Komitesi’nin merkezi Merzifon’da bulunuyordu ve burası “Küçük Ermenistan İhtilal Merkezi” olarak anılıyordu. Komitenin liderliğini, Merzifon’daki Amerikan Koleji’nde öğretmenlik yapan Karabet Tomayan üstlenirken, sekreterliğini ise aynı okulda öğretmenlik yapan Ohannes Kayayan yürütüyordu. Bu iki Protestan Ermeni öğretmen, bölgedeki Ermenileri harekete geçirmek amacıyla çeşitli illeri dolaşarak propaganda faaliyetlerinde bulundular.
Osmanlı Devleti, artan Ermeni faaliyetlerine karşı 14 Mayıs 1915’te Tehcir Kanunu’nu yürürlüğe koydu. Bu kanun çerçevesinde, savaş esnasında casusluk veya isyan şüphesi taşıyan köy ve kasabaların ahalisinin başka bölgelere sevk edilmesi kararlaştırıldı. Ancak, bu kanunu dinlemeyen Ermeniler, 2 Eylül 1915’te Boğazlıyan’a bağlı köyleri ateşe verdi. Duruma müdahale etmek için gönderilen jandarma kuvvetlerine de ateş açıldı. Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı, Ermenilerin 24 saat içinde bölgeden çıkarılmasını emretti.
Olaylar sırasında Boğazlıyan Kaymakamı olan Kemal Bey, verilen emir doğrultusunda bölgedeki Ermenilerin sevk işlemlerini yürüttü. Mondros Mütarekesi’nin ardından, Ermenilerin baskısıyla Kemal Bey, tehcirde görevini kötüye kullanmakla suçlanarak idamla yargılandı. Mahkeme sürecinde, Kemal Bey’e karşı birçok yalancı şahitlik yapıldı ve bu baskılar sonucunda 8 Nisan 1919’da idama mahkum edildi.
Kemal Bey, idam edilmeden önce yaptığı savunmasında, masum olduğunu ve Türk milletine olan bağlılığını vurguladı. İdam kararının infazı, İstanbul’da büyük bir tepkiyle karşılandı. 10 Nisan 1919’da Beyazıt Meydanı’nda idam edilen Kemal Bey, son sözlerinde Türk milletine çocuklarını emanet ettiğini belirtti.
Kemal Bey, TBMM tarafından 14 Ekim 1922’de çıkarılan özel bir kanunla "Milli Şehit" olarak kabul edildi. Boğazlıyan’da bir mahalle ve bir okul onun adını taşımaktadır.
