Süleyman Çelebi, 14. yüzyıl Bursa Ulu Camii imamı ve mutasavvıf olarak bilinir. En ünlü eseri olan "Vesiletü'n Necat" (Mevlid), İslam dünyasında geniş bir yankı uyandırmış ve Türkçe mevlid geleneğinin temel taşlarından biri olarak kabul edilmiştir.
HAYATI
Süleyman Çelebi’nin doğum tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, eserlerinde yer alan beyitlerden 1351 yılında doğduğu tahmin edilmektedir. Sultan I. Murad’ın vezirlerinden Ahmed Paşa’nın oğlu, Şeyh Mahmud Efendi’nin torunu olan Süleyman Çelebi, Bursa’da doğup büyüdü ve asrının önemli alimlerinden eğitim aldı. Yıldırım Bayezid döneminde Divan-ı Hümayun imamı olarak görev yaptıktan sonra, Bursa Ulu Camii'ne imam olarak atandı.
EDEBİ KİŞİLİĞİ VE MEVLİD’İN YAZILIŞ SÜRECİ
Süleyman Çelebi, tasavvufi bilgi ve kavramları ustalıkla eserine yansıtarak dönemin edebi kültürüne katkı sağlamıştır. Mevlid yazmaya başlamasında, Ulu Camii’nde İranlı bir müderrisin vaazında İslam peygamberi Hz. Muhammed’i diğer peygamberlerle eşit konumda görmesine karşı duyduğu rahatsızlığın etkili olduğu rivayet edilir. Bu sebeple Hz. Muhammed’e duyduğu derin sevgi ve saygıyı ifade eden "Vesiletü'n Necat" adlı eserini kaleme almıştır.
Bu eser, "sehl-i mümteni" sanatının bir örneğidir; yani basit göründüğü hâlde taklit edilmesi güç olan bir üslupla yazılmıştır. Süleyman Çelebi’nin ifadesindeki içtenlik ve akıcılık, onu birçok şairin ulaşmak istediği, fakat erişemediği bir noktaya taşımıştır.
ESERLERİ
Süleyman Çelebi’nin bilinen tek eseri Mevlid olarak da anılan "Vesiletü'n Necat"tır. Bu eserde, Hz. Muhammed’e duyulan sevgiyi, onun diğer peygamberlerden üstün olduğunu belirten lirik bir üslupla ifade etmiştir. Zamanla Mevlid’in bazı bölümleri halkın anlayışına göre yeniden düzenlenmiş, İslam kültüründe doğum, ölüm, bayram gibi dini günlerde okunması gelenek haline gelmiştir.
VEFATI VE MİRASI
Süleyman Çelebi, 1422 yılında Bursa’da vefat etmiş ve Çekirge yolu üzerindeki türbesine defnedilmiştir. UNESCO, 2022 yılını Süleyman Çelebi yılı ilan ederek bu büyük şairin hatırasını anmıştır. "Vesiletü'n Necat" günümüzde de camilerde ve önemli günlerde okunmaya devam etmektedir.
