Nuri Demirağ (1886-1957), Türkiye Cumhuriyeti’nin önde gelen iş insanlarından, sanayicilerinden ve siyasetçilerinden biri olarak tanınır. İlk Türk demiryolu müteahhitlerinden biri olan Nuri Demirağ, aynı zamanda Türkiye’nin sanayi ve havacılık tarihine önemli katkılarda bulunmuş bir girişimcidir.
KISA HAYAT HİKAYESİ
Doğum ve Eğitim: 1886’da Sivas’ın Divriği kasabasında doğdu. Babasını küçük yaşta kaybetti ve annesi tarafından yetiştirildi. Divriği Rüştiye Mektebi’ni bitirdikten sonra öğretmenlik ve Ziraat Bankası’nda memurluk yaptı.
Maliye Kariyeri: 1910’da Maliye Bakanlığı sınavını kazanarak İstanbul’a atandı ve 1918’de maliye müfettişi oldu.
İş Hayatı: Memuriyetten ayrıldıktan sonra ticarete atıldı ve Türkiye’nin ilk yerli sigara kâğıdını üretip "Türk Zaferi" markasıyla piyasaya sundu.
ÖNEMLİ KATKILARI
Demiryolları:
Türkiye’nin demiryolu ağının 1250 kilometrelik bölümünü inşa etti.
Özellikle Samsun-Erzurum, Sivas-Erzurum ve Fevzipaşa-Diyarbakır hatlarını tamamladı.
Havacılık Sanayii:
Türkiye’nin ilk uçak fabrikasını 1936’da İstanbul’da kurdu.
Yerli üretim ilk Türk uçağı Nu.D.38 ve ilk paraşütü tasarladı.
Yeşilköy’de modern bir havaalanı inşa etti.
Ancak uçakları, Türk Hava Kurumu tarafından satın alınmadığı için projeleri kesintiye uğradı.
Sanayi ve İmar Çalışmaları:
Karabük Demir-Çelik, İzmit Selüloz, Bursa Sümerbank Merinos ve Sivas Çimento fabrikalarının yapımında rol aldı.
İstanbul’da büyük Hal binasını ve çeşitli sosyal yapıları inşa etti.
Siyaset:
1945’te Türkiye’nin çok partili hayata geçişindeki ilk muhalefet partisi olan Milli Kalkınma Partisi’ni (MKP) kurdu.
1954’te Demokrat Parti listesinden Sivas milletvekili seçildi.
İlklere İmza Atan Girişimci
İlk yerli uçak ve paraşüt üretimi.
İstanbul Boğazı’na köprü yapılması ve Keban Barajı projelerini ilk kez gündeme getirdi.
Türkiye’de sanayi ve teknolojik kalkınmaya öncülük eden kişi olarak tanındı.
VEFATI VE MİRASI
13 Kasım 1957’de İstanbul’da vefat etti. Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Türkiye’nin sanayi, demiryolu, havacılık ve siyasetine yaptığı katkılar, onu Cumhuriyet tarihinin unutulmaz şahsiyetlerinden biri haline getirdi.
