Atatürk’ün Cumhuriyet’in ilanından sonra çıktığı yurt içi gezileri içinde Yozgat bölgesine yaptığı ziyaretler tarihî açıdan önem taşır.
İlki 1924 diğeri ise 1934 yılında olmak üzere iki defa Yozgat’a gelen Gazi Mustafa Kemal ve beraberindekilerin büyük bir coşku ve heyecan içerisinde karşılandığı söylenen makalede, şehrin bu ziyaretler sırasında tarihi günler yaşandığı da not düşüldü.
“ÇOK YAŞASIN BÜYÜK GAZİ’MİZ”
Mustafa Kemal Atatürk’ün 1924 yılından yaptığı Yozgat gezisiyle alakalı makalede, “Mustafa Kemal Paşa’nın 1924’te Afyon’dan başlattığı sonbahar yurt gezisi Marmara’dan Karadeniz Bölgesine buradan Doğu Anadolu‘ya kadar uzanmıştı. 15 Ekim 1924 günü Mustafa Kemal Paşa, Kayseri’den Yozgat’a geçecekti. Yozgat Valisi Azmi Bey konukları almak üzere Kayseri’ye kadar gelmişti. Ancak şiddetli yağmur yağdığından yollardan endişe edilmişti. Valinin ısrarı üzerine yola çıkıldı. Gazi Mustafa Kemal 15 Ekim 1924 Çarşamba akşamı Kayseri’den hareket etmiş, aynı gün saat 18.00’da halkın büyük katılımı ve tezahüratları arasında Yozgat’a gelmiştir. Yoğun yağış nedeniyle geç vakitte Yozgat’a gelen Mustafa Kemal’i vali, kumandan ve halk karşılamışlardır. Yoğun bir şekilde yağan yağmura rağmen Yozgat’ın civar köylerinden binlerce kişi Mustafa Kemal’i görmek için gelmişlerdir. Mustafa Kemal, 16 Ekim 1924 tarihinde Yozgat’ta kalarak valilik ve belediyeyi ziyaret etmiştir. Mustafa Kemal, beraberinde milletvekilleri Salih, Avni, Süleyman Sırrı, Hamdi, Rauf ve Kılıç Ali Beyler olduğu halde valilik binasına ‘Çok yaşasın büyük Gazi’miz’ dilekleri arasında halkın yoğun tezahüratı arasında gelmiştir. Valilikte müdürler ve öğretmenleri kabul etmiş ve her birinden işleri ve icraatları hususunda bilgiler almıştır. Yozgat’ın kazalarında doktor olmadığı ve merkezde ise sadece bir operatör olduğu kendisine ifade edilmiştir. Vilayetin 400 kilometreye varan yollarının tamamına yakınının tamire muhtaç bir halde olduğu ve ayrıca 110 kilometre yolunda yeniden inşa edilmesi gerektiği anlaşılmış, vilayette güvenliğin hüküm sürmesi ve vakıflara ait emlakın tamir edilmesi memnuniyetle karşılanmıştır. Vilayette bulunan muhacirlerin durumları nispeten iyi olduğu belirtilmiştir. Öğretmenlerle çeşitli ders programları hakkında görüş alışverişinde bulunulmuştur. Bu bilgilerin alınması üzerine Mustafa Kemal, vilayetin idaresinde gösterdikleri başarı ve yapılan açıklamalardan dolayı vali Azmi Beye teşekkür etmiştir. Mustafa Kemal buradan ayrıldıktan sonra belediye binasını ziyaret etmiştir. Bu sırada halk kendisine yine tezahüratlarda bulunmuş ve kendisine 100 kurban kesilmiştir. Mustafa Kemal belediyede Halk Fırkası heyetleri, eşraf, tüccar ve çeşitli esnaf temsilcileri ile bir saatten fazla memleketin ihtiyacı hakkında sohbet 20 etmiştir. Orada bulunan herkes memleketin gelişmesi için demiryolunun Yozgat’tan geçirilmesini, tüccarlar ise İş Bankası’nın burada bir şube açmasını rica etmişlerdir. Bunun üzerine Mustafa Kemal demiryolu güzergâhını bir daha tetkik ettireceğini, eğer bir sakınca yoksa bunun olabileceğini, aksi takdirde bir bağlantı şubesi araştıracağını vaat etmiştir. Belediyede Maden kazasından gelen heyeti de kabul etmiş ve burada bulunduğu esnada halk davul zurna eşliğinde kendisine sevgi gösterisinde bulunmuş ve top atışları yapılmıştır. Her yerde olduğu gibi kadınlar Mustafa Kemal’in eşi Latife hanımı ziyaret etmişler ve ‘Gazi Paşa bizim babamızdır onu da ziyaret edeceğiz’ demişlerdir. Bunun üzerine Gazi Mustafa Kemal eşi ile birlikte Yozgatlı hanımlar ile görüşmüştür. Gece de halk tarafından fener alayı yapılmıştır” ifadelerine yer verildi.
“YOZGAT’TA BİNLERCE İNSAN YAĞAN KARIN ALTINDA BEKLİYORDU”
Makalede, Atatürk 1934 yılı Yozgat gezisi ile alakalı ise şu bilgiler verildi: “Atatürk ve beraberindeki heyet 3 Şubat 1934 öğleden sonra otomobillerle Kırşehir’den Yozgat’a hareket ederek Yerköy’e gelmişlerdir. Burada Yozgat Valisi, Alay Kumandanı, Belediye, Fırka ve Halkevi Reis ve Azalarından oluşan bir heyet ile Yerköy halkı tarafından büyük bir coşkuyla karşılanmıştır. Mustafa Kemal Paşa geceyi Yerköy istasyonunda vagonlarında geçirmişlerdir. 4 Şubat günü öğleden sonra Yerköy’den Yozgat’a hareket etmiştir. Yozgat Valisi Bekir Sami Bey Çiçekdağı’ndan Demirli Köyüne kadar yol açtırmış olmasına rağmen yağan kar ardından sulu sepken yolları yine tıkamıştı. Atatürk’ün otomobili iki kere çamura saplanmıştı. Valinin her ihtimale karşı aldığı tedbirlerle arabalar kurtarılmıştı. Yozgat’a yaklaşır yaklaşmaz 150 atlı karşılamaya çıkmıştı. Yozgat’ta binlerce insan yağan karın altında bekliyordu. Atatürk saat 16.30’da Yozgat‘a girmiştir. Önce Hükümet Konağına uğradı. Soba başın da yorgunluk kahvesi içti. Daha sonra halkevine ve belediyeye geldi. Belediyede yapılan toplantıda şehrin imarı için bir komisyon kurulmasını, hazırlayacakları raporun kendisine gönderilmesini emretti. Belediyeden sonra liseye geldi. Öğretmen ve öğrencilerle tarihi konuları görüştü. Geceyi Vali Konağında geçirdi. Gençler muhteşem bir fener alayı düzenlemişlerdi. Gece yapılan fener alayında İlköğretim Müfettişi Osman Turgut heyecanlı bir konuşma yapmıştır. Atatürk, şehirde dokuz saat kaldıktan sonra yanındaki heyet ile birlikte 3/4 Şubat 1934 gecesi saat 01.30 da Yerköy’e hareket etti. Halk, asker ve gençler, onuncu yıl marşını söyleyerek uğurladılar. Yozgat Valisi, uğurlamak için Yerköy’e heyetle birlikte gitmiştir. Her yerde olduğu gibi Yozgat’ta da kadınlar Latife Hanımı ziyaret etmişler, ayrıca ‘Gazi Paşa bizim babamızdır onu da ziyaret edeceğiz demişlerdir’ Gazi, istek üzerine kadınların ziyaretini Latife Hanımla birlikte kabul etmiştir. Atatürk Yozgat gezisi dönüşünden kısa bir süre sonra Yozgat Valisi Bekir Sami Beye misafir kaldıkları süre içerisinde gördüğü verimli işlerden dolayı bir teşekkür mektubu göndermiştir.”
