Bu gruplar arasında Cebhe Fetih el-Şam (önceki adıyla el-Nusra Cephesi), Ensaruddin Cephesi, Ceyşu's-Sünne, Liva El-Hak ve Nureddin Zengi Hareketi bulunuyordu.
KURULUŞ VE LİDERLİK
Birleşme sürecinin arkasındaki isim, Ahrar uş-Şam’ın ikinci lideri Ebu Cabir Şeyh oldu. Yeni oluşumu “kutsanmış devrimin hayatında yeni bir aşama” olarak nitelendiren Ebu Cabir, Suriye muhalefetini İslami liderlik altında birleşmeye davet etti. Bu çağrının amacı, Baas rejimi ve Hizbullah militanlarının Suriye topraklarından çıkarılması ve İslami bir hükûmetin kurulması olarak açıklandı.
Kuruluş sürecinde HTŞ’ye çeşitli bireyler ve gruplar katılım gösterirken, örgütün yönetimi büyük ölçüde Şam’ın Fethi Cephesi ve Ahrar uş-Şam’ın eski liderlerinin kontrolünde şekillendi. Yine de Yüksek Komuta’da diğer gruplardan temsilciler de yer aldı.
AYRILIKLAR VE İÇ ÇATIŞMALAR
2017 yılında Nureddin Zengi Hareketi, 2018 yılında ise Ensaruddin Cephesi HTŞ’den ayrıldı. Bu süreçte örgüt içindeki farklılıklar ve suikast girişimleri dikkat çekerken, HTŞ karşı hamlelerle gücünü pekiştirdi. Özellikle İdlib’de El-Kaide’ye bağlı Hurras el-Din gibi gruplara yönelik operasyonlar, HTŞ’nin bölgede hâkimiyetini artırmasına katkı sağladı.
İDLİB’DE İSTİKRARLI YÖNETİM VE SURİYELİLEŞTİRME
HTŞ, İdlib vilayetindeki etkisini artırarak “Suriyelileştirme” olarak adlandırılan bir strateji izlemeye başladı. Bu strateji, sivil yönetim kurma, kanun ve düzeni sağlama, insani yardım faaliyetlerine destek olma gibi unsurları içeriyor. Örgüt, Suriye muhalefetinin alternatif hükûmeti olan Suriye Kurtuluş Hükûmeti’ne bağlılık göstermektedir.
HTŞ’nin dinî çizgisi Selefî ekolüne dayanmakla birlikte, bağlı olduğu Suriye Kurtuluş Hükûmeti’nin Yüksek Fetva Konseyi, Eş’arî ve tasavvuf geleneklerinden gelen ulemadan da oluşmaktadır. Hukuk sisteminde Şâfiî mezhebinin etkisi hissedilirken, eğitim müfredatında dört klasik Sünni mezhebinin önemi vurgulanmaktadır.
BÖLGESEL VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER
2017’de HTŞ, Astana görüşmeleri çerçevesinde sağlanan ateşkese uyarak Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Kuzeybatı Suriye’de devriye faaliyetlerine izin verdi. Ancak örgütün politikaları, onu El-Kaide’nin Suriye kolu Hurras el-Din ile askeri çatışmalara sürükledi.
ASKERÎ GÜCÜ VE ETKİ ALANI
2022 yılı itibarıyla HTŞ’nin 6.000 ile 15.000 arasında üyesi olduğu tahmin edilmektedir. 2021’den bu yana Suriye muhalefeti içindeki en güçlü askeri grup olarak kabul edilen HTŞ, Suriye’nin kuzeybatısındaki varlığını sürdürmekte ve bölgedeki en etkili aktörlerden biri olmaya devam etmektedir.
