Özellikle bazı işletmelerin, müşteri bilgisi ve onayı olmaksızın adisyona otomatik olarak bahşiş ekleyerek toplam hesabın yüzde 10 ila 20’si arasında değişen ek ücret talep ettiği görülüyor. Peki, bu uygulama yasal mı? Tüketiciler, bu ücretleri ödemek zorunda mı? İşte konuya dair detaylar…
ZORUNLU BAHŞİŞ HUKUKA AYKIRI MI?
Normal şartlarda bahşiş, müşteri memnuniyetine bağlı olarak verilen isteğe bağlı bir ödeme şekli olarak biliniyor. Ancak son dönemde bazı restoranların, müşterinin onayı olmadan bahşişi zorunlu hale getirerek adisyona eklemesi, tüketici haklarını ihlal eden bir durum olarak değerlendiriliyor.
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili Avukat İbrahim Güllü, müşterilerin zorunlu bahşiş ödemek zorunda olmadığını belirtiyor. Güllü, "Tüketici, sadece sipariş ettiği ürünlerin ücretini ödemekle yükümlüdür. Menüde veya restoran girişinde bu uygulamanın belirtildiği iddia edilse bile, yasal olarak geçerli değildir. Tüketici rızası olmadan alınan her ek ücret hukuka aykırıdır ve ödenmesi zorunlu değildir" dedi.
Güllü ayrıca, müşterilerin adisyonlarında bu tür ek ücretlerle karşılaştıklarında itiraz etme ve ödememe hakkına sahip olduğunu da vurguluyor.
KUVER VE EKSTRA ÜCRETLER YASAL MI?
Tüketici Kanunu’nun 6502 sayılı 6. ve 7. maddeleri, işletmelerin bir ürün veya hizmet satın alınmasını başka bir ürün veya hizmetin alınması şartına bağlamasını yasaklıyor. Bu kapsamda:
Sipariş edilmeyen hiçbir ürün veya hizmet için ek ücret talep edilemez.
Tüketicinin sessiz kalması, bu ücretleri kabul ettiği anlamına gelmez.
İşletmeler, sundukları ek hizmetler için ücret almak istiyorsa, bunu açık ve net bir şekilde önceden bildirmek zorundadır.
Vergi Usul Kanunu’na göre, tüm fiyatların KDV dahil tek bir tutar olarak belirtilmesi gerekmektedir. İşletmelerin, tüketici onayı olmadan yüzde 10 veya yüzde 20 oranında ekstra ücret talep etmesi yasal değildir.
Bu kurallara rağmen, bazı restoranların hesaplara otomatik bahşiş ve hizmet bedeli eklediği görülüyor. Bu durum tüketiciler açısından hukuki bir ihlal teşkil ediyor.
ZORUNLU BAHŞİŞ VE KUVER ÜCRETİ GERİ ALINABİLİR Mİ?
Tüketiciler, istemedikleri halde ödemek zorunda kaldıkları zorunlu bahşiş veya kuver ücretlerini geri alabilirler. Bunun için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
Tüketici, ödeme yaptığı fiş veya faturayla Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilir.
İnternet üzerinden de başvuru yapılarak işlemler hızlandırılabilir.
Hakem heyeti, başvuruyu inceleyerek ücretin ticari faiziyle birlikte iadesine karar verebilir.
Tüketici Hakem Heyeti kararları mahkeme kararı hükmündedir ve ücretsizdir.
Bu süreci takip eden tüketiciler, haklarını arayarak işletmelerin bu tür haksız uygulamalarının önüne geçebilir.
TÜKETİCİLER ŞİKAYETLERİNİ NEREYE YAPABİLİR?
Tüketiciler, haksız ek ücret talepleriyle karşılaşmaları durumunda şu mercilere başvurabilir:
Alo 175 Tüketici Danışma Hattı üzerinden şikayette bulunabilir.
Ticaret Bakanlığı resmi internet sitesi üzerinden ilgili işletmeyi bildirebilir.
CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) aracılığıyla konuyla ilgili başvuruda bulunabilir.
Zorunlu bahşiş uygulamasıyla karşılaşan müşteriler, fiş veya faturalarıyla birlikte Tüketici Hakem Heyeti’ne başvuru yaparak hukuki haklarını savunabilir. Ayrıca, ticari etik kurallarına aykırı hareket eden işletmelerin denetime tabi tutulabileceği ve cezai işlem uygulanabileceği belirtiliyor.
“TÜKETİCİLERE SAYGISIZLIK”
TÜKONFED Başkan Vekili İbrahim Güllü, zorunlu bahşiş ve kuver ücretlerinin tüketiciye saygısızlık olduğunu vurgulayarak, "Bu tür fırsatçı işletmeler, uzun vadede müşteri kaybedecek ve zarar edeceklerdir. Tüketiciler bilinçli hareket etmeli ve haklarını aramaktan çekinmemelidir" dedi.
Yetkililer, restoranlarda yapılan bu tür ek ücretlendirmelerin müşteri kaybına yol açabileceğini belirterek, tüketicileri bilinçli olmaya davet etti. Tüketici haklarını ihlal eden işletmelerin cezai yaptırımlarla karşılaşabileceği de vurgulanıyor.
