Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından başlatılan İş Gücü Uyum Programı (İUP), işsizliği azaltmak ve istihdamı artırmak amacıyla çeşitli dezavantajlı gruplara yönelik önemli fırsatlar sunuyor.
Özellikle iş gücü piyasasına katılmada zorluk yaşayan kadınlar, gençler, engelliler, eski hükümlüler ve öğrenciler için hazırlanan bu program, katılımcılara günlük 833 TL destek ödemesi yapıyor.
Programda en fazla 140 gün yararlanılabiliyor ve bu sürede katılımcılar, toplamda 116 bin 620 TL ödeme alabiliyor.
BAŞVURU SÜRECİ VE KATILIM SAYISI
Eylül ayında başlatılan İş Gücü Uyum Programı, kısa süre içerisinde büyük bir ilgiyle karşılaştı. Programa şu ana kadar 498 bin 143 kişi başvurdu. Başvuruların büyük bir kısmını kadınlar oluştururken, programa katılan 94 bin 706 kişiden 85 bin 425’i kadınlardan oluşuyor. Programda yer alan 91 bin 297 katılımcının ise yüzde 95’i kadınlardan oluşmakta. İUP, katılımcılara iş gücü piyasasına girişlerini kolaylaştıracak beceriler kazandırmayı hedefliyor ve çeşitli sektörlerde çalışma imkânı sunuyor.
KATILIMCILARA EĞİTİM VE DESTEK SAĞLANIYOR
İUP, katılımcılara sadece maddi destek sunmakla kalmayıp, aynı zamanda bilgi, beceri ve iş ahlakı gibi konularda da eğitimler veriyor. Katılımcılara iş sağlığı ve güvenliği, bağımlılıkla mücadele, iş arama becerileri, stres yönetimi, etkili iletişim ve finansal okuryazarlık gibi alanlarda eğitimler sağlanıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, katılımcılara verilen günlük 833 TL’lik destek miktarını, programın başında belirlenen 666,75 TL’den yukarıya çekti. Ayrıca, katılımcıların sosyal güvenlik prim giderleri de ödeniyor.
ÖDEMELER VE PROGRAM SÜRESİ
İUP programında katılımcılara günlük 833 TL ödeme yapılırken, katılımcılar en fazla 140 gün boyunca bu destekten yararlanabiliyor. Toplamda 140 gün süresince bir kişi 116 bin 620 TL ödeme alabiliyor. Program, katılımcılara haftada üç gün, ortalama 22,5 saat çalışma imkânı tanıyor. Bu sürede katılımcılar, kamu hizmetleri, tarımsal faaliyetler, ağaçlandırma ve geri dönüşüm gibi farklı alanlarda görev alabiliyor. Programın ilk dört haftasında günde beş saat çalışılmakta, ilerleyen haftalarda ise bu süre üç güne düşüyor.
KİMLER PROGRAMA KATILABİLİR?
İUP'ye başvurabilmek için bazı şartlar bulunmaktadır. Başvuru sahiplerinin Türk vatandaşı olması, SGK kaydının bulunmaması ve 18 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir. Ayrıca, başvurudan bir yıl önce sigortalı çalışma ilişkisi olmamış olmak ve hane gelir şartını sağlamak da gerekiyor. Program, özellikle kadınlar, engelliler, eski hükümlüler ve terörle mücadele sonucu malul sayılmayan yaralılar gibi dezavantajlı gruplara öncelik tanıyor.
SİGORTA DURUMU VE ÇALIŞMA İZİNLERİ
İUP katılımcıları, programa katılırken sigortalı olarak başka bir işte çalışabilirler. Ancak, başka bir işyerinde sigortalı olarak çalışan kişilerin sosyal güvenlik prim borçlarından SGK sorumlu olmayacaktır. Ayrıca, katılımcılar sağlık sorunları, doğum, evlenme veya ailevi sebepler gibi durumlardan dolayı izin alabilirler. Program süresine bağlı olarak, katılımcılar 7 ile 10 gün arasında izin kullanabiliyor. Ancak, izin aldıkları günlerde cep harçlığı ve sosyal güvenlik prim ödemesi yapılmıyor.
KATILIMCILARA YÖNELİK YAPTIRIMLAR
Programdan mazeretsiz bir şekilde ayrılanlar, ya da kendi kusurları nedeniyle ilişiği kesilenler, son başvurularından itibaren 12 ay boyunca yeniden İUP’ye başvuru yapamayacaklar. Ayrıca, program süresi içinde yapılan iş tekliflerini mazeretsiz bir şekilde reddeden katılımcılar da aynı şekilde 12 ay süreyle yeniden programa katılamayacaklar. Katılımcıların, iş tekliflerini reddetmeleri durumunda, iş gücü piyasasına katılımlarını engelleyen bir yaptırım uygulanıyor.
İUP 81 İLDE UYGULANIYOR
İUP, Yozgat dahil 81 ilde uygulanabiliyor. Her ildeki ihtiyaçlara göre bakanlıklar kontenjan belirliyor. Programda en büyük payı alan bakanlık Milli Eğitim Bakanlığı oldu, 120 bin kişilik kontenjan ile en fazla başvuru burada yer aldı. Diğer illerde ise İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirler için de belirli kontenjanlar ayrıldı. İstanbul’a 12 bin 466, Ankara’ya 7 bin 32 ve İzmir’e 5 bin 810 kişilik kontenjan ayrıldı.
İUP’NİN AMACI VE İKİNCİ FAZ UYGULAMALARI
İş Gücü Uyum Programı, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından tasarlanarak uygulanmaya başlandı. Programın başarıya ulaşmasıyla, İUP’nin ikinci faz uygulamaları hayata geçirildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, İUP’nin amaçlarından birinin, iş gücü piyasasına katılımda zorluk yaşayan kadınlar, gençler, engelliler ve öğrenciler için yeni fırsatlar yaratmak olduğunu belirtti. Bakan Işıkhan, programın amacının "çalışmayan insan kaynağını üretime katılmasını sağlamak" olduğunu ifade etti.
İUP, katılımcılara iş gücü piyasasına daha kolay giriş yapma fırsatı sunarken, aynı zamanda sektörel ihtiyaçlara göre eğitimler vererek, katılımcıları iş gücü piyasasında nitelikli bireyler haline getirmeyi amaçlıyor.
