Üzerlik otu, alternatif tıpta yıllardır aktif bir şekilde kullanılan ve evlerde süs eşyası olarak asılan özel bit bitkidir.
Yozgat’ta yetişen ve vatandaşların kötü enerjiye ve nazara iyi geldiğine inandıkları üzerlik otunun faydaları saymakla bitmiyor.
Genel olarak köy evlerinde kapı girişlerine asılan üzerlik otu temizlik, kozmetik, gıda ve imalat sektöründe kullanılıyor.
ÜZERLİK OTU NEDİR?
Latince ismi Peganum harmala L. olan üzerlik tohumu olarak da bilinen üzerlik otu, meyvesi tohumlu ve kapsül şeklinde olup, asıl özü bu tohumunda yer alan, 30-35 santim boyuna kadar uzayabilen ve deniz seviyesinden bin ila bin 500 metre yükseklik rakımında doğal florasına sahip olan bir bitkidir. Mayıs ile temmuz ayları arasında açan bitki eski dönemlerde kötü enerjiyi aldığına inanılması ile tütsü olarak kullanılmış ve coğrafik olarak Kuzey yarım küreye kıtalar arasına yayılmıştır.
ÜZERLİK OTU FAYDALARI NELERDİR?
Yozgat’ta yetişen ve vatandaşların tercihleri arasında yer alan üzerlik otunun faydaları şu şekilde;
Üst solunumda burun ve nefes açar: Üzerlik otu faydaları arasında koku yoluyla solunum yollarını açması yer alır. Üzerlik otunun kokusu, nefes darlığı ve burun tıkanıklığı etkilerini hafifletebilir. Üzerlik otu buharı bir odada gezdirildiğinde o alanda hava akışı kolaylaşır.
Bağırsak florasını düzenleyebilir: Üzerlik otu çayının faydaları arasında günümüzde önemi daha iyi anlaşılan bağırsak sağlığına olumlu etkisi de vardır. Üzerlik otunun sindirim sistemine olan etkileri büyüktür. Besinler aracılığı ile vücuda girme riski yüksek olan bakterilerin temizlenmesine yardımcı olabilir. Metabolizmanızı hızlandırarak yediklerinizi sindirmeniz daha kolay hale gelir.
Zihin gelişimini destekleyebilir: İçeriğinde bulunan mineraller sayesinde sinir hücrelerinin sağlığını korur. Dikkat dağınıklığı ve algı problemlerine destek olabilir. Sinir sistemini düzenleyerek uyku bozukluğu yaşayanlara da bitkisel bir destektir. Hem çayı hem de tütsüsü ile kişisel başarıyı artırdığı bilinmektedir. Manevi düşüncelere göre; bu bitki kişilerin üzerindeki nazarı aldığı için akıl sağlığını da yerine getiren bir bitki olarak tanınmaktadır.
Enfeksiyon ve iltihap giderebilir: Mevsim geçişlerinin en büyük sorunudur grip ve öksürük. Boğaz enfeksiyonu gibi rahatsızlıklarda iltihap atıcı etkisini göstererek birçok kişinin daha kısa sürede toparlanmasını sağlayabilir. İdrar yolu enfeksiyonunda da faydaları ile kendinden sıkça söz ettiriyor.
Nazardan korur: Üzerlik otu nazar olduğuna inanılan evlerde yakılır ve oradaki kötü enerjiyi dağıttığına inanılır. Geçmişten gelen bir gelenek olan üzerlik otu yakmak, pek çok kişi tarafından alternatif tıp olarak tercih edilmektedir. Üzerlik otu tütsüsü şeklinde değerlendirilen bu bitki, evlere bereket ve şans getirir.
Stres azaltır: Gerginliğin azalmasını sağlar böylece stres de minimuma daha kolay iner. Depresyon sorununu daha rahat aşmaya yardımcı olur. İç rahatlığı ve dinginliği besler. Strese bağlı uykusuzluk problemini hafifletir.
Antioksidan özelliğiyle iyileşmeyi kolaylaştırabilir: Antioksidan özellik son yıllarda adı çok sık duyulan bir özelliktir ve vücut direncini yükseltir. Üzerlik otu antioksidan etkiyle direnci yükseltir. Özellikle grip ve nezle gibi hastalıklara yakalandığınızda daha kolay atlatmanıza yardımcı olabilir.
Saçları güçlendirebilir: Saç köklerinizi beslemek için üzerlik otundan faydalanabilirsiniz. Üzerlik saç uzamasının da daha hızlı olmasını sağlayabilmektedir.
ÜZERLİK OTU NASIL KULLANILIR?
Kozmetik sektöründe bitki ekstraktı olarak formülasyona katılarak ağrı kesici özelliğe sahip krem başlıkları arasında yer alır. Bu amaçla, ağrının yoğun hissedildiği baş bölgesinde ve bacak bölgelerinde kullanımı desteklenir. Gıda takviyesi olarak kapsül, toz ve tablet formunda günlük RDA değerlerine göre kullanımı sağlanır. Çay olarak tüketimi ise kolay hazırlama yöntemi ile daha çok tercih edilebilir. Bununla birlikte, Mezopotamya mirasından gelen bilgiler doğrultusunda insan ruhuna iyi gelmesi nedeniyle tütsü olarak evde kullanılır.
ÜZERLİK OTU YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Genellikle bitkilerin tedavide kullanımı kişiler tarafından güvenli ve risksiz olarak kabul edilir. Ancak bu durum doğru değildir ve neredeyse her bitkinin oluşturabileceği birtakım yan etkiler söz konusudur. Üzerlik otunun olası bazı yan etkileri şu şekilde sıralanabilir:
Üzerlik otunun yüksek dozlarda kullanılması halüsinojenik etki oluşturabilir.
Üzerlik otunun içerdiği alkaloidlerden birisi olan harmalin, plasenta bariyerini geçebildiği için gebe kadınlar tarafından kullanılmamalıdır.
Merkezi sinir sistemini uyarıcı etkisi sebebiyle antidepresanlar ile birlikte kullanılması halinde birtakım yan etkiler oluşturabilir.
Kalp atım hızında artış, mide bulantısı, kusma ve sindirim sistemi bozuklukları yan etkiler arasında sayılabilir.
Tüm evcil hayvanlar üzerinde toksik etki ve zehirlenme oluşturabilir. Açlık, baygınlık, tükürük salgısında artış, kusma, ishal, aşırı heyecan, kaslarda sertlik ve titreme, solunumda hızlanma, nefes darlığı ve göz bebeklerinde büyüme gibi yan etkiler gözlenebilir.
